Pieczarki a zdrowie
Od niedawna grzyby znalazły się w grupie określanej jako żywność funkcjonalna, tzn. są one produktami wykazującymi korzystny wpływ na zdrowie. Udokumentowane badania naukowe, potwierdzają w nich obecność innych ważnych składników oprócz tradycyjnie uznanych za niezbędne (sole mineralne, białka czy węglowodany). Stwierdzono m.in. ich właściwości terapeutyczne dzięki zawartości związków biologicznie aktywnych, wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym oraz w produkcji kosmetyków.
Właściwości antynowotworowe
W uzupełnieniu do ich wartości odżywczych, składniki zawarte w grzybach posiadają też potencjalne korzyści dla optymalizacji zdrowia i zmniejszenia ryzyka występowania chorób. Właściwości przeciwnowotworowe (możliwość blokowania powstawania komórek rakowych) grzybów po raz pierwszy opisane zostały przez Lucasa w roku 1957. Uważa się, że specyficzne antynowotworowe właściwości grzybów jadalnych związane są z obecnością specyficznych polisacharydów. Ostatnie badania wykazały, że pieczarka zawiera również wysoki poziom substancji o właściwościach antynowotworowych, takich jak: tyrozynaza, inhibitor aromatazy oraz inne anty-rakowe polisacharydy. Wykazano, że ekstrakty z pieczarki otrzymane przez traktowanie ich gorącą wodą zawierały polisacharydy, które mogą hamować proliferację komórek nowotworowych nawet o 100%. Badając wyciągi z 10 różnych grzybów zauważono, że wyciąg z pieczarki charakteryzował się najpotężniejszą aktywnością antyrakową u myszy.
Lecznicze właściwości pieczarki – rak piersi i prostaty
Badania nad zastosowaniem wyciągów z białych pieczarek sugerują, że grzyby te mogą być używane jako środki chemiczno-prewencyjne w przypadku raka piersi. Okazało się bowiem, że zawierają substancję, która może hamować biosyntezę aromatazy, zwanego estrogenem. Ekstrakt z białych pieczarek jest odpowiedzialny za hamowanie enzymu odpowiedzialnego za powstawanie komórek rakowych. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach, również za pomocą wyciągów z grzybów, wykazał on także efekt tłumiący rozwój komórek nowotworowych.
Szereg badań za pomocą eksperymentów in vitro i in vivo zostało przeprowadzonych w celu zbadania skutków spożywania białych pieczarek w odniesieniu do raka prostaty. Podobnie jak w przypadku raka piersi, moją one ważną rolę chemiczno-prewencyjną. Pieczarki okazały się zawierać związki fitochemiczne, hamujące aktywność dwóch enzymów: steroid 5-alpha-reduktazę i aromatazę. Steriod 5-alpha-reduktaza powoduje przemianę męskiego hormonu testosteronu do formy aktywnej znanej jako 5-alpha-dihydrotestosteron (DHT). Ta aktywna forma testosteronu okazuje się odgrywać ważną rolę rozwoju raka prostaty. Eksperymenty z udziałem komórek traktowanych ekstraktem z grzybów przez okres 10 dni pokazały, że wyciąg z pieczarki miał zdolność do tłumienia wzrostu hormonalnie odpornych komórek raka gruczołu krokowego. W składzie boczniaka i pieczarki stwierdzono obecność betaglukanu – substancji bioaktywnej o silnych właściwościach utleniających, pobudzającą pracę układu immunologicznego. Zwiększa ona również produkcję białych ciałek krwi w szpiku kostnym i neutralizuje wolne rodniki, które są jedną z przyczyn powstawania nowotworów. Co więcej, niektórzy naukowcy twierdzą, że zawarta w boczniaku substancja aktywna – pleuran, może zmniejszyć guzy nowotworowe, natomiast przeciwutleniacz, opóźnia procesy starzenia się komórek oraz chroni je przed uszkodzeniem.
Znaczenie grzybów w chorobach układu krążenia
Grzyby wpływają również korzystnie na układ sercowo-naczyniowy poprzez zmniejszenie poziomu cholesterolu we krwi. Wyniki licznych badań wskazują, że grzyby się cennym źródłem lovastatin, która wpływa hamująco na działalność głównego enzymu syntezy cholesterolu. Badania laboratoryjne wykazały również, że , jedzenie grzybów zmniejsza wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Efektem tego jest spadek całkowitego stężenia cholesterolu we krwi wraz z frakcją małej gęstości lipoprotein, określanych często, jako zły cholesterol. Dodatkowo ze względu na dużą zawartość błonnika, a w szczególności glukanów i chityny, zwiększa wydalanie kwasów żółciowych. Co więcej, ze względu na to, że grzyby są świetnym źródłem potasu, przy czym zawierają niewielkie ilości sodu, obniżają ciśnienie krwi i mogą wpływać na zmniejszenie ryzyka udaru. Pieczarki odmiany Portabello – grzyby o ciemnym kapeluszu – są lepszym źródłem potasu niż banan. Zawierają one również znaczne ilości, działającej kardioprotekcyjnie miedzi. Natomiast przy regularnym jadaniu boczniaków obniża się stężenie cholesterolu, cukrzykom spada poziom cukru, u osób z arteriosklerozą poprawia się stan naczyń krwionośnych. Zawarte w nim substancje obniżają poziom cukru we krwi oraz regulują poziom cholesterolu.
